Hoe jij jezelf als amateurdanser optimaal op een dansvoorstelling kan voorbereiden

 

Jij bent dansliefhebber. Jij traint één, wellicht ook twee keer in de week in een dansles. Als jij het toneel op gaat, moet je zeker weten wat je aan het doen bent. Sterker nog: je moet niet alleen de juiste pasjes in de juiste volgorde uitvoeren, maar je moet net dat stapje extra nemen en een choreografie performen.

Wil jij weten hoe je als dansliefhebber jouw performance op kan krikken om een stapje dichter bij de skills van een professionele danser te komen? Onderstaand hebben wij in een handig 4 stappenplan wat essentiële tips en tricks voor jou samengesteld.

 

 

Stap 1: Het Dansweb - Choreografie leren & onthouden

Een nieuwe choreografie leren vraagt veel inspanning van lichaam en geest. Soms kan de hoeveelheid complexe informatie, die tijdens een dansrepetitie op jou afkomt, belemmerend zijn. Om te voorkomen dat je tijdens het leerproces vastloopt en om snel successen te kunnen boeken, helpt het om doelgericht te werk te gaan. Zie het leren van een choreografie als het maken van een spinnenweb – Maak jouw eigen dansweb!

 

Gemakkelijk leren tijdens de dansles

In het centrum van het dansweb sta jij zelf. Vraag jezelf af wie jij als dansleerling bent. Wanneer een dansdocent of choreograaf een nieuwe bewegingsfrase voordoet: ben je dan iemand die de bewegingen gelijk actief mee moet doen om te voorkomen dat je misschien het een en ander vergeet? Of ben je iemand die alles liever eerst een keer wil bekijken, omdat anders danspassen aan jouw aandacht ontsnappen? Wanneer jij een “doener” bent die graag actief toepast, ga dan tijdens de repetitie in de buurt van jouw dansdocent staan. Zo kun jij altijd gelijk met hem of haar meebewegen. Ben jij een “denker”, ga dan op een zekere afstand van jouw dansdocent staan zodat jij voldoende ruimte hebt om alles goed waar te kunnen nemen. Weet jij nog niet welke type dansleerling jij bent? Vindt het uit door eens bewust in de ene repetitie de doener-methode toe te passen en in de andere repetitie de denker-methode. Kijk aan de hand daarvan hoe jij de danspassen sneller onthoudt.

 

Danspassen netwerk opbouwen

Vertrekkend vanuit het centrum begin jij met het bouwen van de basisstructuur voor jouw dansweb: jij leert de volgorde van de danspassen inclusief de telling. Pas als de basis solide staat ga jij de structuur uitbouwen, door iedere repetitie nieuwe informatie toe te voegen. Jouw dansweb wordt steeds dichter en sterker door het toevoegen en verlinken van informatie over bewegingsdetails, duidelijkheid in het lijnenspel, oriëntatie in de ruimte en dynamiek. Om ook hier niet het overzicht te verliezen helpt het, als jij bij het aanscherpen van jouw bewegingen systematisch te werk gaat. Begin bij de benen, die zijn de motor van al jouw beweging. Kijk vervolgens naar de armen, want die hebben vaak een belangrijke ondersteunende functie bij het bewegen. Als laatste komen torso en hoofd erbij.

 

 

                                                                                                                                                                                              

 

 

 

Danspassen netwerk versterken

Wanneer jouw dansweb compleet is, is het zaak om het zo sterk, stabiel en langdurig mogelijk te maken. Oefen de choreografie niet alleen maar tijdens de dansles, maar ook buiten de lessen om, zodat het een routine wordt. Wacht jij bij de danszaal voordat de les begint, neem de choreografie dan alvast door met jouw mededansers. Dat helpt niet alleen om de pasjes beter te onthouden, maar jullie oefenen daarmee ook gelijk het dansen met elkaar als groep. Krijg jij tijdens de repetitie een correctie, herhaal deze gelijk meerdere keren, zodat jouw lichaam de correctie goed opslaat. Het opschrijven van danspassen en correcties of het terugkijken van filmopnames uit de repetitie zijn ook goede hulpmiddelen. Waarom? Op dit moment werk jij er in jouw leerproces naar toe, om beroep te kunnen doen op jouw spiergeheugen en langetermijngeheugen.

Als je wekelijks danslessen volgt in ballet, streetdance of modern, bouw je in deze stijl spiergeheugen op. Jouw hersenen creëren verbindingen in het centrale zenuwstelsel om bepaalde bewegingen sneller aan te kunnen sturen, waardoor jouw lichaam op een gegeven moment dansbewegingen bijna automatisch kan uitvoeren. Zo werkt het ook met jouw langetermijngeheugen, de plaats waar je graag de choreografie wilt onthouden. Tijdens het leren van een nieuwe choreografie maken jouw hersenen nieuwe verbindingen aan, maar alleen een constante herhaling zorgt ervoor dat de verbindingen blijven bestaan en de choreografie in het langetermijngeheugen kan worden opgeslagen. Zonder voldoende herhaling verdwijnen de verbindingen weer en blijf jij worstelen met de choreografie en de passen.

 

 

Stap 2: Theater in de Danszaal - Podiumvoorbereiding in de Dansles

Oefening baart kunst. Dat geldt niet alleen voor het afwerken van jouw bewegingen, maar ook voor het leren van jouw performance skills. Performen begint niet pas op het toneel. 

 

 

 

 

 

Van danspas naar totale dansbeweging

De structuur voor het onthouden en uitvoeren van de danspassen is in jouw hersenen en in jouw lichaam aangemaakt. Nu verleg je jouw focus op de inhoud van de dans en de presentatie hiervan. Je maakt de belangrijke stap van het slechts uitvoeren van een volgorde van danspassen naar het performen van een choreografie. Hiervoor ga je op een andere manier over de danspassen nadenken: wat is de betekenis van de pasjes en wat wil ik aan mijn publiek laten zien. Jij gaat je inleven en associëren. Dat betekent, jij brengt de bewegingen in jouw gedachten met andere onderwerpen in verband om jouw dans daarmee te verrijken. Stel in deze fase ook vooral veel vragen aan jouw dansdocent of choreograaf over de intentie van de bewegingen en de inhoud van de choreografie. Hiermee creëer jij, de structuren van jouw dansweb volgend, een innerlijk verhaal dat jij straks op het toneel met jouw bewegingen wil vertellen. De combinatie van vorm en inhoud maakt de totale dansbeweging.

 

Dansen zonder spiegel

Jij hebt veel met de spiegel getraind, zodat jij zeker weet dat jij alle bewegingen van de choreografie netjes uitvoert. Veel amateurdansers vinden het moeilijk om in een ruimte zonder spiegel te performen, omdat zij gewend zijn de eigen bewegingen via de spiegel waar te nemen en aan te sturen. Maar voor een geslaagde performance moet jij in staat zijn om jouw bewegingen zelf te voelen. Kortom: nu is het tijd om de spiegel los te laten. Ga bewust aan de slag met jouw kijkrichting. Dat doe je als volgt: je kijkt niet meer naar jezelf in de spiegel direct voor jou, maar je projecteert jouw blik in de verte alsof je naar een eindeloos landschap kijkt. Technisch benader je dit door in eerste instantie jouw kin ietsjes op te tillen, de neus in de wind te voelen en jouw ogen bewust te openen. Vanaf nu stuur je jouw focus met jouw bewegingen mee en kijk jij in de verlenging van de bewegingsrichting. Op deze manier maak jij contact met jouw publiek. Zij voelen zich gezien en jij kan hun aandacht wederom op de juiste bewegingen vestigen.

 

Theater in de danszaal

In een goede performance draait het allemaal om expressiviteit. Vrij van de spiegel is het tijd om dat onderdeel van jouw performance uit te bouwen. Haal het theater naar de danszaal en doe de repetities alsof jij al op toneel staat. Expressiviteit betekent jezelf dynamisch uitdrukken. Hiervoor kunnen dansers gebruik maken van een fantastisch hulpmiddel: de muziek.

Het luisteren naar muziek zorgt voor veel hersenactiviteit. Muziek triggert in het brein niet alleen het motorische gedeelte, maar ook het gedeelte waar alle emoties zitten. Dit betekent: als jij tijdens het dansen bewust luistert naar de muziek, innerlijk meezingt en opgaat in de muziek, wordt jouw brein ondersteund, om motorisch, fysiek en inhoudelijk een betere dansperformance uit jouw lichaam te halen. Gebruik de dynamische veerkracht van jouw spieren in samenspel met de muziek, of juist tegen de muziek in, om bewegingsenergie zichtbaar te maken. Laat de muziek tot jouw emoties spreken. Het betrekken van jouw gezichtsuitdrukking bij jouw performance zal daarmee stukken makkelijker gaan.

 

 

Stap 3: Eat, Pray, Love - Jouw Voorstellingsroutine

Een routine voor een optreden is persoonlijk. Ieder lichaam is anders, behoeftes verschillen. Hoe persoonlijker jouw performance routine, des te meer baat jij er bij hebt, des te beter je bent voorbereid. En toch zijn er sommige elementen die in de routines van ons allemaal terugkomen en die ervoor zorgen dat wij mentaal en fysiek goed voorbereid het toneel op kunnen gaan. Deze elementen kun jij onthouden via het handige regeltje ‘Eat, Pray, Love’.

 

Eat

De juiste voeding op de dag van een dansvoorstelling is cruciaal. Jouw lichaam heeft voldoende brandstof nodig om een goede performance te kunnen leveren, maar het eten moet ook niet dusdanig zwaar zijn dat jij niet meer lekker kunt bewegen. Het is dus belangrijk wat je eet en wanneer. Kies van tevoren goed jouw eetmomenten. Circa 3 uur voor het optreden is het beste moment om een volledige maaltijd te eten. Vanaf 1 uur voor de dansvoorstelling is het beter om geen vetten meer te eten, maar alleen koolhydraten en proteïnen. Handige tussendoortjes zijn fruit en yoghurt. En zeker even belangrijk: altijd voldoende water drinken¹. Het water en de proteïnen zorgen ervoor dat jouw spieren soepel hun werk kunnen doen. De koolhydraten zorgen voor voldoende energie in jouw lichaam.

 

Pray

Pray doelt op het rustmoment dat jij moet pakken voordat jij het podium op gaat. Vaak heerst er op de dag van de voorstelling veel hectiek. Laat je niet aansteken door de drukte. Die zorgt er alleen maar voor dat jij overstuur het podium op gaat, terwijl jij juist kalm en gefocust wil zijn op jouw performance. Sluit je daarom altijd even af van alle hectiek. Zoek een rustige plek op en doe wat ademoefeningen om jezelf te concentreren en te ontspannen.

Vervolgens is het handig om de hele choreografie in jouw hoofd alvast een keer door te nemen. Tijdens het doornemen zend jouw brein via de zenuwen dezelfde signalen aan de spieren als op een moment waarop jij de choreografie echt zou doen. Zodoende heb je de dans al een keertje gedaan en hoef jij de choreografie op toneel alleen nog maar te herhalen. Jouw lichaam is nu als het ware voorgeprogrammeerd.

 

 

       

 

 

Love

Love staat voor love your body. Tijdens een dansvoorstelling vraag jij jouw lichaam om alles te geven wat erin zit. Om deze topprestatie te kunnen leveren, moeten wij het lichaam goed voorbereiden. Dat betekent: goed opwarmen. Een degelijke warming-up bestaat uit vier verschillende elementen:

1. het op tempo brengen van jouw hartritme

2. het mobiliseren van de gewrichten

3. het rekken van de spieren

4. kracht en alignment oefeningen¹.

Bovendien is het altijd handig om bepaalde bewegingen die kenmerkend zijn voor de choreografie of specifieke spiergroepen, die tijdens de dans extra worden belast mee te nemen in jouw warming-up.

Vind jij het moeilijk om zelf oefeningen voor jouw warming-up te bedenken? Vraag dan aan jouw dansdocent welke oefeningen voor jouw geschikt zijn.

 

 

Stap 4: Dans free - Vrij het Podium op

Het ultieme moment is aangebroken: jij gaat het podium op en al jouw expressiviteit en techniek is gevraagd. Je laat alles zien wat je jezelf eigen hebt gemaakt in de repetities. Hier zijn de laatste drie tips die jouw als danser vrij en zelfverzekerd op het toneel laten bewegen en performen. Gemakkelijk samengevat in het concept ‘Dans FREE’: F staat voor focus, R staat voor ruimte en E voor expressiviteit.

 

 

 

 

Focus

Jij staat in de coulisse. Focus op jouw mindset. Visualiseer een spetterend, geslaagd optreden. Dat geeft positieve energie en zelfvertrouwen, waardoor jij beter zal performen. Geef twijfels of negativiteit op dat moment geen ruimte. Als jij visualiseert wat er allemaal mis zou kunnen gaan, wordt je onzeker en dat gaat ten kosten van jouw performance.

Als je zenuwen op voelt komen, focus dan op een rustige, ritmische ademhaling en ontspan jouw onderkaak.

In de laatste secondes voordat jij opgaat, zet je je lichaam scherp. Focus op jouw spierspanning: hou jouw center sterk en span jouw buikspieren, voel jouw voeten op de grond voor een stevige stand, trek jouw schouders omlaag om verkeerde spanningen tegen te gaan.

 

Ruimte

Jij gaat het podium op. Nu wil de toneelruimte actief veroverd worden door jouw bewegingen. Hou je niet in, maar zoek juist de grenzen van jouw bewegingen en de ruimte op. Zie het als een leuke wedstrijd met jezelf: hoe ver kan ik met één danspas de ruimte in komen binnen de gegeven formatie?

Definieer de ruimte. Dit doe je, door jouw bewegingen met een duidelijk begin- en eindpunt dynamisch en bewust in de ruimte te plaatsen.

 

Expressiviteit

Gedurende de repetities heb jij al aan jouw expressie en emoties, die jij in jouw dans wil leggen, gewerkt. Tijdens het optreden in het theater kan de toneelverlichting jou hierin nog een extra boost geven. Kijk goed naar het lichtplaatje en voel het licht van de schijnwerpers bewust op jouw lichaam. Zijn het open, warme kleuren die aanleiden tot extroverte bewegingen? Of zijn het juist donkere of koude kleuren die eerder om een ingetogen of mysterieuze uitstraling vragen? Of wellicht gebeuren er veel felle wissels, die een stoere, geaccentueerde interpretatie verlangen.

Gebeurt er desondanks alle goede voorbereidingen, toch een foutje? Ga er vooral niet bij stil staan. Wordt niet kwaad op jezelf, maar blijf doorbewegen. Probeer gelijk de volgende beweging des te beter uit te voeren en jezelf nog meer in te leven. Zodoende brengt ook een fout jou niet uit jouw routine.

Maar bovenal: geniet van het dansen op het podium. Deel jouw dansplezier met het publiek. Laat jouw blik ver het auditorium in gaan. Het publiek zal automatisch met jou meegenieten en jij hebt als performer hun aandacht gewonnen, om te kunnen laten zien wat jij kan.

Ben jij naar aanleiding van dit artikel enthousiast geworden voor het volgen van danslessen? Ben jij op zoek naar meer of nieuwe danslessen in Rotterdam? Met Artship ben jij altijd op de hoogte van het meest recente aanbod danslessen, danscursussen en dansworkshops, gegeven door dansscholen en freelance dansdocenten in Rotterdam.

 

Wil je een betere danser worden?   Ontdek nu onze uitgebreide selectie cursussen.

 

 

Voetnoten:

1. Bovenstaand voedingsadvies werd gegeven door Sefton Clarke, personal coach verbonden aan Het Nationale Ballet, tijdens het Symposion ‘Know More Do Better’
2. Bovenstaand warming up advies werd uitgebracht door de International Association of Dance Medicine